نوشته شده توسط: الهه ناز
تومبا در حقیقت بزرگترین ساز از مجموعه سازهای کوبه ای کنگا است. ساز کوبهای یا پرکاشن سازهایی گفته میشود که از راه ضربه، تکان، سایش، خراش و یا هر عمل دیگری که باعث نوسان گردد، تولید صدا کند. وظیفه? اصلی سازهای کوبهای اغلب اجرای ضرب (ریتم) در متن آهنگ است اما توانائی اجرای ملودی را نیز دارد. این ساز به احتمال زیاد پس از صدای انسانی قدیمیترین نوع ساز است. سازهای کوبهای را به طور کل میتوان به 2 دسته، سازهای کوبهای با کوک مشخص مانند زیلوفون و سازهای کوبهای با کوک نامشخص مانند انواع طبل تقسیم کرد.
ساز های کوبه ای بسیاری اکنون وجود دارد که تومبا جزو آن ها می باشد. ساز تومبا یک ساز آکوستیک است که خیلی بزرگ است. این ساز باید به وسیله دو دست زده شود تا بتوان صدای دلنشینی را به گوش شنونده رساند. دامنه ی صدای این ساز بی نظیر است. از نظر تاریخچه این ساز باید بدانید که پیشینه آن به هزاران سال قبل باز می گردد. خیلی از اشخاص اعتقاد دارند که صدای شنیده شده از این ساز پس از صدای انسان جزو اولین صداها می باشد. انسان های اولیه با ضربه زدن به وسایل مختلف به این نتیجه رسیدند که می توانند به وسیله ی آن صدا های خوبی را به وجود آورند.
در گذشته از تومبا فقط برای مراسم های ویژه مثل عزاداری و یا جشن عروسی و شادی استفاده می شده است. ولی اکنون می توان از آن برای اجرای موسیقی ها در کنار ساز های دیگر استفاده کرد. همینطور این ساز در سبک های گوناگون قابل استفاده است که از جمله ی آن ها می توان به جاز، پاپ و … اشاره کرد.
در ایران دورههای آموزشی کنگا و تومبا، همه را با نام تومبا معرفی میکنند. در کلاسهای آموزشی معمولا بعد از یادگیری حرکات پایهای و شناخت اندامهای ساز، تمرینات از یک دهانه طبل آغاز می گردد و بعد از مسلط شدن بر تکنیکهای طبل اول، دورهی آموزشی با دو طبل ادامه مییابد و همینطور به سه طبل و چهار طبل میرسد و در آخر در نوازندگی با پنج طبل به پایان می رسد.
توجه کنید که ساز تومبا، یک ساز آکوستیک با دامنه ی صدایی نسبتا خوب در بین سازهای کوبه ای است؛ در حالی که دیجیتال پرکاشن سازی الکترونیکی است که دامنه ی صدایی محدودی هم دارد! با این توصیف می توان دانست صدای دیجیتال پرکاشن تنها و تنها با آمپلی و باند قابل پخش است، در صورتی که صدای ساز تومبا، آکوستیک است و الزاما احتیاجی به آمپلی و باند ندارد!
دقت کنید ساز دیجیتال پرکاشن به وسیله ی دو استیک یا چوب زده می شود، ولی ساز تومبا تنها به وسیله دو دست انسان زده می شود. لازم به گفتن است برخی از انواع مدل های ساز دیجیتال پرکاشن، توسط دست نیز زده می شوند!
صداهای گوناگون ساز دیجیتال پرکاشن، به وسیله سمپل هایی که درون حافظه ی آن ریخته می شود و به وسیله ی صفحه های حساس به ضربه ی دیجیتالی اجرا می شوند! بنابراین صداهای به وجود آمده، محدود به همان سمپل ها خواهد بود، در حالی که صدای ساز تومبا با روش قطعات مختلف ساز که به اغلب بینگو و بانگو هستند، اجرا می گردد.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته